Araklanan tasarım itinayla ifşa edilir

Sizin de bazen ünlü bir modaevinin son koleksiyonuna bakıp "Ya bu benim seneler önce satın aldığım bir başka tasarıma çok benziyor" dediğiniz oluyor mu? Hatta içten içe benzerliğin çok ötesine geçtiğini, düpedüz bir kopyalama olduğunu düşündüğünüz de oluyordur herhalde.

İşte bizler gibi bu konuya kafa yoran bir Instagram hesabı var: Diet Prada...

Hesap aslında 2014 yılında kimliğini açıklamak istemeyen bir grup tarafından kuruldu. Paylaşılan fotoğraflar, şov dünyasının ünlü isimlerinin de hesabı takip etmeye başlamasıyla tabir-i caizse Diet Prada'ya olan ilgili patladı!

Kısa süre içinde binlerce kişi tarafından takip edilmeye başlanan hesap, yüksek moda markalarının kopyacılıklarını ortaya çıkarıyor. Yani modaevlerinde çalışan ve milyonlarca insanı kendisine hayran bırakan tasarımcıların ipliğini pazara çıkarıyor.

Beş yıl boyunca moda endüstrisi içinde çalıştıktan sonra hesabı açan arkadaş grubu nadiren verdikleri söyleşilerinde "Moda dünyası çok acımasız, sömürüye ve kopyalamaya dayanıyor. Bunu fark ettikçe ve insanların olayın farkında değilmiş gibi yapmalarını izledikçe bir şeyler yapmaya karar verdik. Modaevlerinden ilan alan ve bütçesini bu ilanlarla yöneten moda dergilerinin zaten böyle şeyleri paylaşmasının mümkün olmadığının da farkındayız" diye konuşuyor.

Her sezon yeni bir keşif yapılmış gibi bazı markaların ön plana çıkartılmasından ve çoğunlukla göz önünde olan moda tasarımının bir başka modaevinden neredeyse birebir kopyası olmasından rahatsızlık duyduklarını söyleyen ekip, "İlham almak ve kopyalamak arasında ince bir çizgi var. Marc Jacobs da birçok modaevinin eski koleksiyonlarından ilham alıyor. Tarihi bir araştırma yapıyor. Buna kendi bakış açısını ve günlük trendleri ekleyip bambaşka bir şeye imza atıyor. Nereden ilham aldığını görüyorsunuz ama asla ona kopyacı diyemiyorsunuz. Moda tasarımcılarının en azından bu noktada olması gerekiyor" diye konuşuyor.

TELİF HAKKI SORUNU
Hesap, moda ve tasarım dünyasındaki en büyük acımasızlığın, telif hakkı kavramının bulunmaması olduğunun altını çiziyor. Yani bir modaevi ya da bir moda tasarımcısı kopyalamanın farkında olsa bile bu duruma ne yazık ki hukuki yollardan dur diyemiyor. Hukuka göre modaevlerinin sadece logoları güvence altında. Zaten bu durum hepimizin ismini bildiği İspanyol ve İsveç kökenli dev perakende zincirlerinin benzer ve kopya ürün üretebilmesinin de önünü açıyor.

Ama bugüne kadar modaevlerini kopyalayan perakende zincirleri sık sık ifşa edilirken, kopyacılık yapan, ancak binlerce dolara ürün satan modaevlerinin tasarımları mercek altına alınmıyordu. Bunu da Diet Prada yaptı.

Kendilerini moda eleştirmeni olarak gördüklerini verdikleri söyleşide dile getiren hesap sahipleri en çok Off-White markasının tasarımcısı Virgil Abloh'ı eleştiriyor.

İdil Demirel