Gizli düşman şeker

►Şeker vücudumuzu nasıl etkiliyor ?
Şeker yenmesi ile birlikte vücutta insülin hormonu salınımı tetiklenir. İnsülin hormonunun görevi, kandaki şekeri hücre ve karaciğere sağlıklı bir şekilde taşımaktır. Ancak basit şekerler kana diğer karbonhidrat kaynaklarına nazaran çok daha hızlı geçtikleri için bir anda fazla miktarda insülin salgılanır. Fazla salgılanan insülün, kan şekerinin tekrar hızlı bir şekilde düşmesine neden olur.

►Kan şekerinin hızlı şekilde düşmesi nasıl bir etki yaratıyor?
Kan şekeri hızlı bir şekilde düşünce kişi tekrar şekere ihtiyaç duyduğunu hisseder. Bu, bir kısır döngü oluşturur. Ayrıca insülinin bir diğer görevi de fazla alınan karbonhidratları yağ olarak depolamaktır. Yani diğer bir deyişle kişinin şişmanlamasına neden olur. Bu yüzden insülin salgısını artırmamak ve yediklerinizi kontrol altında tutmak sağlıklı bir yaşam için beslenme düzeninde temel amaç olmalı.

►Kaç çeşit şeker var?
Şekerden öte karbonhidrat kaynaklarını çeşitlerine ayırmak daha doğru olur. Karbonhidratlar; basit karbonhidratlar (sofra şekeri,çikolata), kompleks karbonhidratlar(meyve, sebze) ve nişastalar olarak üçe ayrılırlar. Çay şekeri basit şeker grubundadır, kan şekerini hızlı bir şekilde yükseltir veböylece kilo kontrolünü zorlaştırır. Ayrıca son dönemlerde 'Beyaz şeker kullanmıyorum,esmer şeker tercih ediyorum' diyen hastalarla karşılaşabiliyorum. Bu iki şeker arasında vücuda yani kan şekerine etki etmeleri bakımından herhangi bir farklılık yoktur. Son günlerde gazetelerde şekerin kanserli hücreleri beslediğine dair haberler okuduk.

►Şeker gerçekten kanseri hızlandırıyor mu?
Sadece kanser hücreleri değil tüm hücreler karbonhidratları enerji olarak kullanırlar. Yapılan son çalışmalarda yüksek karbonhidrat ile kanser arasında bir ilişki saptanmış. Basit şeker tüketimi ile birlikte vücut , fazla miktarda insülün salgılıyor. Salgılanan fazla insülün de vücutta yağlanmayı artırıyor. Kilolu olan kişilerde de hücreye insülinin girişi ciddi oranda zorlaşır. Buna cevap olarak da vücut dengeyi sağlamak için daha fazla insülin salgılamak zorunda kalır. Ve bu fazla insülin de kontrolsüz hücre artışınıda destekliyor. Yani bu durum sonuçta kanser oluşumunu tetikliyor. Bunun için sadece sofra şekerinden kaçmak da yeterli değil, beyaz ekmek, beyaz un, kepekli ekmek veya unların da aynı anda fazla alımı, aynı anda fazla meyve tüketimi ya da glisemik indeksi yüksek gıdaların tüketimi de yine insülin artışına neden olur. Bu sebeple günlük diyette bu besinlerden mümkün olduğunca uzak durmak gerekiyor.

►Şeker bağımlılığı nedir?
Şeker bağımlılığı diye bir kavram yok, şekere duyulan ihtiyaç kan şekerinin hızlı düşmesinden kaynaklanır ki aslında bu hızlı düşüşlerin nedeni de aslında yine tüketilen basit şekerlerdir. Bunun dışında bahsedilen durum bağımlılıktan öte bir beslenme alışkanlığıdır ve bu alışkanlıktan vazgeçmek ciddi bir kararlılık gerektirir.

►Şeker nasıl elde ediliyor?
Şeker, şeker pancarından elde edilir. Şeker pancarı ortalama yüzde 20 oranında sakkoroz denilen karbonhidrat kaynağını içerir. Fabrikalarda şeker pancarı ezilerek suyu çıkartılır, şekerli su filtrelerden geçirilir, yabancı maddelerden uzaklaştırılır ve sonra sudan arındırılır. Bu esnada karıştırarak ince taneler meydana getirilir. Bir gram şeker yaklaşık olarak dört kalori enerji içerir.

►Fazla şeker yemek nedeniyle oluşabilecek hastalıklar neler?
Yüksek oranda şeker yemek fazla kiloyu fazla kilo da diyabet, kalp-damar hastalıkları, metabolik sendrom gibi artık sıkça görülen hastalıkları beraberinde getirir. Bilindiği gibi obezite görülme sıklığı her geçen gün artıyor. Fazla şeker kullanımı da bu olasılığı tetikliyor.Bir de yiyeceklerin içinde tüketilen şeker miktarı var.

►Örneğin tatlılarla. Bunlar da aynı şekilde mi etkiler vücudu ?
Tatlılarda kullanılan şeker bildiğimiz çay şekeri, dolayısıyla etkisi değişmiyor. Yine kan şekerini hızlı yükseltiyor, hızlı yükselen kan şekeri insülinin fazla salgılanmasına neden oluyor. Ancak tatlıyı hayatımızdan tamamen çıkartamıyorsak, miktarını sınırlı tutarak, o gün diğer karbonhidrat miktarlarını azaltarak ya da tamamen kaldırarak (meyve gibi) istediğiniz tatlıyı sınırlı miktarda yiyebilirsiniz.

►Vücudun şekere ihtiyacı var mı?Bunu nasıl karşılamamız doğru olur?
Vücudun sofra şekeri dediğimiz beyaz şekere ihtiyacı yoktur. Vücudumuzun enerji için karbonhidrata ihtiyacı vardır. Ve en doğrusu bunu kompleks karbonhidrat kaynaklarından karşılamaktır.

►Bir insanın günlük tüketmesi gereken şeker miktarı belli midir?
Vücudun ihtiyaç duyduğu enerjinin yüzde 50'si karbonhidratlardan sağlanmalıdır. Kişinin bireysel özelliklerine (yaş, cinsiyet, kilo vb.) göre bu miktar değişebilir. İhtiyaç duyulan karbonhidratların da sağlıklı kaynakları basit karbonhidratlar değil kompleks karbonhidratlardır. Yani temel amaç tatlı olarak alınacak sofra şekeri değil meyveden alınacak olan kompleks karbonhidratlardır.

►Size gelen hastalarda şekerin kullanımıyla ilgili bir artış görüyor musunuz?
Şekerin direkt kullanımından ziyade çikolata, kek, pasta gibi şekerli besinlerin, çok fazla şeker içeren kahvelerin kullanımı gün geçtikçe artış gösteriyor. Artık her köşede açılan alışveriş merkezleri ve kahve satan yerlerin ulaşılabilirliklerinin artması ile bireylerinde tüketim sıklıkları ve miktarları her geçen gün hızla artıyor.

►Sağlıklı olmak için şeker konusunda ideal olan nedir?
İnsan vücudunun basit şekere direkt olarak bir ihtiyacı yoktur. Yani bizler zaten yediğimiz ekmek ve ekmek grubu besinlerle (çorba,makarna, patates, kestane vb.), doğal şekerli meyvelerle ve süt, yoğurt grubu ile vücudun ihtiyaç duyduğu şekeri sağlayabiliyoruz.


Kaynak : Cosmopolitan
Abone olmak için: Tıklayın