LIFESTYLE
Kadınlar ‘kapının’ ağzında!
İşsizlik verileri mali sıkıntıya giren şirketlerde kapıya en yakın çalışanların kadınlar olduğunu gösterdi. Online kariyer sitelerinde kadın çalışanların oluşturduğu CV sayısında da artış var.
GÜNCELLEME TARİHİ: 25 Mayıs 2010
19'uncu yüzyılın önemli liberal düşünürlerinden John Stuart Mill, "Bir uygarlığın seviyesini ölçmek isterseniz, derhal
kadının
hayat şartlarına bakın" derken faydacılık akımının
kadınlara bakış açısını açıkça ortaya koyuyordu.
Yaşam biçimleri, ilişkiler,
iletişim şekilleri, beslenme ve eğlence tarzıyla iş dünyasına ayrı bir uygarlık vasfı yüklersek,
İngiliz düşünür Mill'in hükmünden çok da iyi bir not almayacağını görürüz.
Birçok anlamda gelişen bu uygarlık, konu
kadın
çalışanlara sağlanan şartlar olunca -tüm başarılı
kadın yönetici ve patronlara rağmen- ulaşması gereken seviyenin çok altında. Birçok Kuzey Avrupa ülkesinde hala
kadın yöneticiler tercih edilmiyor,
ücret skalasında eşit sayılmıyor. Türkiye'de konu daha piramidin en alt katmanından yani
eğitimden başlıyor.
Zaman içinde
bilinçlenmeyle
kadın istihdam oranının artması beklenirken, raporlar tam tersini söylüyor. İstanbul Serbest Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odası'nın (İSMMMO), TÜİK ve Parlamentolar Birliği'nin araştırmalarını kıstas alarak hazırladığı "
Kadınım, İşsizim, Mutsuzum" başlıklı rapor, 1999 yılında
kadınlarda yüzde 30 olan işgücüne katılma oranının 2009 sonunda yüzde 26'ya indiğini ortaya koydu. 1999 yılında 387 bin
kadın, resmi işsiz olarak kayıtlara geçerken 2009 yılının kasım ayına gelindiğinde bu rakam 592 bin kişi daha artarak 979 bin kişiye ulaştı. Bunun sonucu olarak da, 1999 yılındaki yüzde 6,3'lük
kadın işsizlik oranı, 2009'da yıllık ortalama yüzde 14,3'e tırmandı.
Bir başka ifadeyle 2009 yılının Kasım'ında, 3 milyon 471 bin kişilik işsizler ordusunun yaklaşık üçte birini yani yüzde 28,2'sini,
kadınlar oluşturdu. 10 yılda
kadın istihdamı ise yüzde 27,7'den yüzde 22,3'e düştü. Yani 1999 yılında 6 milyon 335 bin
kadına istihdam yaratan Türkiye, aradan geçen 10 yılda bu rakamı artırmak yerine 464 bin kişi
azaltarak 2009'da 5 milyon 871 bin kişiye geriletti. Üstelik bu rakamın içinde ücretsiz
aile işçisi olarak
çalışan 2 milyon 63 bin
kadın da dahil.
Raporlar
kadınların istihdamındaki düşüklüğü gösterirken
ekonomik krizle birlikte
özellikle
online kariyer sitelerinde özgeçmiş oluşturan
kadın sayısı arttı. Erkeklerin her an işsiz kalma korkusu yaşadığı,
ekonomik koşulların zorlaştığı günümüzde çalışmaya bir sebeple
ara veren
kadınlar, iş
hayatına yeniden dönmek istedi. Bu istekte küçük ve orta ölçekli atölye tarzı
işletmelerin iflas bayrağını çekmesi gibi nedenlerle daha fazla
kadın
çalışanın işsiz kalması iş
başvurusu yapan
kadın sayısındaki artış en büyük etken oldu demek mümkün… Büyük
işletmelerdeki daralmalarda da, işten ilk çıkarılacaklar
listesinin başında
kadınlar geliyor. Bu da,
kadın işsiz oranını artıran önemli etkenlerden.
Resme daha geniş bakarsak krizin tekstil ve bankacılık
sektörlerinde daha ağır yaşanması da kadın istihdamında hatırı sayılır oranda düşüşe neden oldu. Geçtiğimiz krizde sanayi
sektöründe 27 bin, inşaatta 12 bin ve
hizmetler
sektöründe de 64 bin
kadın işini kaybetti.
Kadın
çalışanlarda yeni istihdam; sanayide 51 bin, inşaatta 5 bin,
hizmetler
sektöründe 122 bin kişi oldu. Erkeklerde ise sanayi, tarım ve
hizmetler
sektöründe istihdam artışları gözlemleniyor. Ataerkil bir sektör olarak bilinen inşaat
sektöründe ise erkek
çalışanlarda 34 bin kişilik istihdam kaybı yaşandı.
Türkiye İstatistik
Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Hane Halkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre erkeklerde işgücüne katılma oranı yüzde 73.2 iken
kadınlarda bu oran
sadece yüzde 27.8. Krizle birlikte bu oran 27.8'lik azalma gösterdi. Bu verilere göre Türkiye'de
kadın istihdamının her geçen gün azaldığını resmi araştırmalar da doğruluyor. İnsan kaynakları danışmanlığı sitesi Kariyer. net'in verilerinde de
kadın
çalışanların arandığı iş ilanlarının, bazı geleneksel rollerle paralellik gösterdiği görülüyor. Buna göre krizde
kadınların yeni özgeçmiş oluşturma oranı erkeklere kıyasla yüzde 6 daha çok yükseldi, bu rakam totalde de yüzde 18 arttı.
Annelik öne çıkıyor
Türkiye
Kadın Girişimciler Derneği'nin (KAGİDER)
mayıs ayı toplantısının
konusu da
kadın
çalışanların iş dünyasındaki yeriydi. Kadınların daha çok
aile
hayatının içinde ve anne olarak
konumlandırıldığını belirten Türk Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Ümit Boyner, iş
hayatında ise istihdam ve ücret konularında erkeklerle hala aynı haklara sahip olunmadığını söylüyor. "Şu anda
kadın iş gücümüz yüzde 26,
kadın istihdam oranımız ise yüzde 23 seviyesinde. Yani OECD ortalamasının altındayız" diyen Boyner, iş dünyasında cinsiyet ayrımcılığının ortadan kalkması gerektiğini vurguluyor. İş ve
aile
hayatını dengeleyici politikalar üzerinde -bu konuda
yol kat etmiş örnek ülkelere bakarak- ciddi çalışmalar yapılması gerektiğinin altını çizen TÜSİAD Başkanı, esnek çalışma modellerinin
kadınların iş
hayatından kopmasını engelleyen uygulamaların başında geldiğini ifade ediyor.
KAGİDER Başkanı Gülseren Onanç ise "
Kadın İstihdamının Artırılması ve
Fırsat Eşitliğinin Sağlanması" hakkında taslak genelgesinin Çalışma ve
Sosyal
Güvenlik Bakanlığı tarafından geçtiğimiz günlerde tamamlandığının müjdesini verdi. Başbakan'a sunulan genelgenin kabul edilmesi halinde
Kadın İstihdamı Ulusal İzleme ve Koordinasyon Kurulu da faaliyete başlayacak.
Patronun tercihi
kadını çıkarmak
Kadınların işgücüne katılımı farklı
sosyal, kültürel ve
ekonomik faktörlerin etkisi altında. Dünya Bankası'nın son yayınladığı "Türkiye'de
Kadınların İşgücüne Katılımı: Eğilimler, Belirleyici Faktörler ve Politika Çerçevesi" isimli rapor, Türkiye'de
kadınların işgücüne katılımını farklı boyutlardan inceliyor. Rapora göre de
ekonomik dönem
kadınların işgücüne katılmalarını yani aktif iş
aramalarını ya da işgücünden çekilmelerini doğrudan etkiliyor.
Kadınlar
ekonomik kriz dönemlerinde, eşleri işlerini kaybettiklerinde maruz kaldıkları gelir kaybını telafi etmek için aktif olarak iş arıyor. Ancak kriz hafifleyip
ekonomik dengeler iyiye döndüğünde eşleri işe giren
kadınlar tekrar işgücünden çekiliyor.
Human Resources Management danışmanlık
şirketinin yönetici ortağı Aylin Coşkunoğlu Nazlıaka'ya göre ise kriz dönemlerinde işten ya ilk çıkarılan
kadınlar oluyor ya da 'işten önce ayrılması gereken sanki onlarmış' gibi bir baskı uygulanıyor. Nazlıaka, Elektrik Mühendisleri Odası'nın (EMO) yaptığı açıklamadan da örnekler veriyor: "EMO
kadın üyelerinin yüzde 17.1'inin işsiz olduğunu açıkladı.
Kadın
çalışanların
ücretleri düzensiz ödeniyor, bu nedenle de
kadınlar farklı alanlarda iş
aramaya yöneliyor."
Ayrıca okuryazar olmayan ya da ev hanımı olup mesleğini icra etmeyen
kadınların da, krizle birlikte iş
yaşamına girmek istediğini belirtiyor Nazlıaka. Eşlerinin işten çıkarılması, maaşlarının düşmesi gibi maddi imkansızlık doğuran nedenlerle
kadınların işgücüne katılmak istediğini, üstelik
kadınların çalışma şartları
konusunda seçici olmayarak iş arayışlarını aktif hale getirdiklerini vurguluyor.
İlk sırada bankacılık var
Peki, bütün bu sebeplerle iş arayan kadınlar en çok hangi
sektörde, hangi pozisyonlara
başvuruyor ? TÜİK'in raporunda çıkan rakamlara bakıldığında
kadınların en çok
başvurduğu
sektörler
sıralamasının başında bankacılık geliyor. Bunu
hızlı
tüketim malları ve gıda takip ediyor. En fazla
kadın çalışan arayan
sektörler arasında ise tekstil, enerji ve turizm ilk üç
sırada yer alıyor. İnşaat
sektörü ise en çok
kadın
çalışan arayan
sektörler arasında dördüncü
sırada.
Enerji ve inşaat
sektörlerindeki çalışma koşullarının son yıllarda iyileşmeye başlaması
kadınların daha çok tercih edilmesinde etkili oluyor.
Kadın
çalışanların arandığı ilanlar
sıralandığında
listenin ilk 10'unda şu pozisyonlar yer alıyor: Sekreter-asistan, yönetici asistanı, satış temsilcisi, çağrı merkezi elemanı, muhasebe elemanı,
temizlik görevlisi, müşteri temsilcisi, ön muhasebe elamanı, resepsiyonist, mağaza müdürü.
"Bakış açısının değişiyor"
İş
hayatında başarılı
kadın yöneticilerin
hikayeleri ve özgüveni artan
kadınların
şirketlerde daha aktif görevler almayı istemeleri de
kadınların özgeçmiş oluşturma sayısının artma nedenlerinden biri…
Kadınların çalışmasına yönelik toplumsal bakış açısının değişmesi ve toplum baskısının azalmasının
kadınların işgücüne katılımına büyük ölçüde katkı sağladığını söyleyen
online kariyer sitesi Secret CV Genel Müdürü Okan Tütüncü, bilgi toplumunda üniversite ve
meslek okullarının her geçen yıl artması,
İnternet
kullanımının yaygınlaşmasıyla ve bunlara bağlı olarak
kadınların cesaret ve özgüvenlerindeki artışın da
kadınları işgücünde aktif bireyler haline dönüştürdüğü
görüşünde. Bunun yanı
sıra
kadın yönetici ve liderlerin sayıca çoğalması yine bu süreci hızlandıran katalizörlerden. Ayrıca
kadınların işgücüne katılmasına yönelik gerçekleştirilen projeler de
bilinçlenmeyi sağlıyor.
Kadınların iş
hayatında aktif yer almasının ekonomiyi canlandıracağını da vurgulayan Okan Tütüncü, bu
bilinçle 1–15 Mart 2010 tarihleri arasında "8 Mart Dünya
Kadınlar Günü" özel uygulamasıyla
firmaların
kadın istihdamını teşvik ettiklerini söylüyor. Bu tarihler arasında
kadın istihdam eden ve bunu kanıtlayan tüm
firmalara Secretcv. com'dan ücretsiz bir ilan yayınlama hakkı verilmiş. Secretcv.com veritabanında 8 milyon
100 bin aday CV'si bulunduğunu söyleyen Tütüncü, bu adayların erkek -
kadın dağılımına bakıldığında yüzde 52.99 erkek, yüzde 47.01
kadın adaydan oluştuğunu söylüyor.
Özgeçmiş oluşturan
kadınların yoğunlaştığı yaş aralığı ise 23 - 32 olarak karşımıza çıkıyor. Veritabanında bulunan
kadınlardan yüzde 43'ü şu an çalışmıyor, yüzde 40'ı ise çalışıyor olmasına rağmen yeni bir iş arayışında. İş arayan
kadınlar arasında yüzde 50.4 gibi bir oranla üniversite
mezunları çoğunlukta. En çok İstanbul, İzmir ve Ankara gibi büyük illerde
kadınların iş aradığını söylüyor Tütüncü…
Eylem Aktay
http://www.isteinsan.com.tr/
Birçok anlamda gelişen bu uygarlık, konu
Zaman içinde
Bir başka ifadeyle 2009 yılının Kasım'ında, 3 milyon 471 bin kişilik işsizler ordusunun yaklaşık üçte birini yani yüzde 28,2'sini,
Raporlar
Resme daha geniş bakarsak krizin tekstil ve bankacılık
Türkiye İstatistik
Annelik öne çıkıyor
Türkiye
KAGİDER Başkanı Gülseren Onanç ise "
Patronun tercihi
Kadınların işgücüne katılımı farklı
Human Resources Management danışmanlık
Ayrıca okuryazar olmayan ya da ev hanımı olup mesleğini icra etmeyen
İlk sırada bankacılık var
Peki, bütün bu sebeplerle iş arayan kadınlar en çok hangi
Enerji ve inşaat
"Bakış açısının değişiyor"
İş
Kadınların çalışmasına yönelik toplumsal bakış açısının değişmesi ve toplum baskısının azalmasının
Kadınların iş
Özgeçmiş oluşturan
Eylem Aktay
http://www.isteinsan.com.tr/
Türkiye İstatistik Kurumu
kadın girişimciler derneği
işsizim
ev hanımlığı
OECD
Annelik
Hane Halkı İşgücü Araştırması
online kariyer
Aylin Coşkunoğlu Nazlıaka
Eylem Aktay
TÜİK ve Parlamentolar Birliği
KAGİDER
İstanbul Serbest Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odası
İSMMMO
TÜSİAD
TÜİK
Ümit Boyner
mutsuzum
bankacılık
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
kadınım
Human Resources Management
Kadın İstihdamı Ulusal İzleme ve Koordinasyon Kurulu
Gülseren Onanç
işsizlik
John Stuart Mill