LIFESTYLE
Turizmde yatırım da istihdam da patlayacak
Uluslararası otel zincirlerinin milyonlarca dolarlık yatırıma hazırlandığı turizm sektöründe bu yıl 60 yeni beş yıldızlı otel açılacak. Bu da sadece konaklama alanında 10 bin kişilik yeni istihdam anlamına geliyor.
GÜNCELLEME TARİHİ: 26 Nisan 2010
Son iki yıldır İstanbul karış karış taranarak boş bir arsa aranıyor. Farklı farklı yatırımcıların iştahla yaptıkları bu aramalar hep aynı amacı taşıyor: Bir otel kondurmak. 
Bu hummalı arama-tarama çalışmalarının iki odak noktası var: Kentsel dönüşüm projesi içinde yer alan alanlar ve Atatürk Havalimanı'nı çevreleyen -maksimum 10 kilometre mesafede - yarım ay şeklindeki bölge.
İstanbul'da otel yapmak üzere hevesli ve uluslararası bir zincir markayı getirmek niyetinde olan çok sayıda yatırımcı için 2009, bir iptal ya da planları dondurma yılı olmadı. Yavaş da olsa çalışmalar devam etti. Belki 2010'da bitirilmesi planlanan otellerin açılışı 2011'e kaldı ama hiç biri rafa kaldırılmadı.
Şu sıralar bütün yatırımcılar projelerine dört elle sarılmış durumda, bir yandan tasarım çalışmaları sürerken bir yandan da yabancı markalarla görüşmeler yapılıyor. Hizmet sektöründe bu kadar yatırım yapılınca, çok sayıda elemanın istihdam edileceğini söylemeye gerek kalmıyor.
Turizm sektöründe yatırımcılara danışmanlık yapan Servus International'in üzerinde çalıştığı ondan fazla proje var. Şirketin kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Çiğdem Kubak, artık turizm yatırımcılarının daha profesyonel çalıştığını söylüyor.
Yöneticilerin çoğu alaylı
Turizm eğitimi konusunda yeni ihtiyaçlara cevap verecek nitelikte eleman yetişemediğinden sektördeki yöneticilerin çoğu "alaylı" denilen yani işi işte öğrenen kişiler.
"Piyasada zorunluluktan dolayı yükselmiş isimler çok. Divan Grubu gibi şirketler, yöneticilerinin eksiklerini gidermek için yatırım yapıyor ama herkes aynı bütçeyi ayırmıyor" diyen Kubak, üniversitelere turizm sektörüne özel MBA programları tasarlamaları konusunda öneride bulunuyor. Çalışanların eğitimlerine büyük yatırımlar yapan gruplara örnek olarak Sürmeli ve Martı şirketlerini gösteriyor Kubak. Her iki grup da bir buçuk yılda 100 bin dolarlık eğitim yatırımları yapmış.
Ücretler düşük
Kriz, turizmde en çok ücret zamlarını etkiledi. Çoğu şirket zam yapmamayı tercih etti. Yapanlar genellikle uluslararası zincirler oldu ve oranlar yüzde beş ila sekiz arasında değişiklik gösterdi.
Turizmdeki ücretlere bakıldığında diğer sektörlerden daha düşük olduğu görülüyor. Kubak, yönetici ücretlerinin örneğin çimento sektöründen daha düşük olduğunu belirtiyor.
Yerel bir gruba ait dört yıldızlı ve üstü statüdeki bir otelin genel müdürü aylık dokuz ila 15 bin TL arasında ücret alıyor. Bu rakam şayet otel İstanbul'daysa geçerli, Antalya'daki otellerde ücretlerin daha az olduğu belirtiliyor. Özellikle resort otellerde genel müdürlerin sigorta primlerinin asgari ücret üzerinden gösterildiğini de unutmamak lazım.
Dört ve beş yıldızlı yerel otellerdeki departman müdürlerinin ise aylık ücretleri üç ila sekiz bin TL arasında değişiyor. Rakamlar, yabancı otel zincirlerinde daha yüksek. Yabancı bir zincirin dört ve beş yıldızlı otelinde genel müdürlük yapan bir yönetici, aylık 10 ila 15 bin dolar arasında kazanıyor. Ayrıca bu yöneticilere geniş katkı paketleri de sunuluyor.
Genel müdürler dışında en çok kazanan pozisyonlar satış, yiyecek - içecek, aşçı başı ve finans direktörleri olarak sıralanıyor.
Çiğdem Kubak, zincir otellerde ihtiyaç duyulan ve tüm genel müdürlerin üstünde yer alan genel koordinatör bulmakta zorlandıklarını vurguluyor. Bu pozisyondaki yöneticiler yerel zincirlerde aylık 15 ila 20 bin dolar ücret alıyorlar. Buna transfer ücreti, primler ve diğer ek faydalardan oluşan paket dahil değil.
İstihdam Yaratacak Oteller
►Rota Grubu
Atatürk Havaalanı yakınlarında otel yatırımı yapan gruplardan biri Rota. Güneşli'de arazi satın alan grup burada önce hastane yapmayı planladıysa da daha sonra bunu otel projesine dönüştürdü. Otel bu yıl hizmete girecek.
►Türk Havayolları&Do. Co.
Ortaköy'de eski bir ilkokul binasını 50 yıllığına kiralayan ortaklar, geliri İl Özel İdaresi'ne bağışlanacak 100 odalık bir otel yapıyor. Şu anda mimari çizim ve izinleri için çalışmaları devam eden projede bir de sürpriz yaşanmış. Kazılarda ilkokul binasına bitişik başka bir biranın temellerine rastlanmış. Hemen izinler alınıp arşivler tarandıktan sonra, temeli bulunan yapının orijinal hali de inşaat planına alınmış. 70 milyon euro'luk yatırımın 2011'de tamamlanması ve 200 kişiye istihdam yaratması planlanıyor.
►Unit Turizm
Les Ottomans markasını Fransa'da bir şatoda yaşatmayı hedefleyen grup, şatonun yanı sıra 12 odalık ayrı bir bina daha yapıyor. Şato'da hizmet vermek üzere Türkiye'den aşçı, birim müdürü gibi pozisyonlar için 10 kişilik bir ekip götürülecek.
Les Ottomans Fransa'daki yatırımının bir benzerini de İtalya ve Çeşme'de yapmak üzere çalışmalara başlamış.
►Reisler Deri
Reisler Deri'nin Kalamış'taki bir tarihi binada yapımı dört yıldır süren otel projesinde son kata gelinmiş durumda. Ortalama 100 milyon euro'luk yatırım yapacak grup, yabancı bir zincirle marka anlaşması yapmak üzere görüşüyor. 2011'in mayıs ayında açılması planlanan otel için en yakın aday ise Ramada. Otelde normal sezonda 200, yaz döneminde ise 500 kişinin istihdam edilmesi planlanıyor.
►Kadak Turizm
Kadak ailesi Yenibosna'da havaalanı oteli konseptinde bir yatırım planlıyor. Bugget otel konseptinde tasarlanan binada 200 oda yapılacak. Yabancı bir zincirle görüşmeler yapan üç yıldızlı otelin yatırım tutarı ise 15 milyon dolar. Yaklaşık 50 kişilik istihdam düşünülüyor.
►Başyazıcıoğulları
Kayseri Hilton'un sahipleri olan Başyazıcıoğulları, Hilton'un devamı niteliğinde bir otel projesine başladı. Henüz yabancı zincirlerle marka görüşmeleri süren projenin hedef kitlesi iş dünyası. Dört yıldızlı segmentte konumlandırılan 180-200 odalı otelde 150 kişinin çalışması planlanıyor.
►Sonkar Grubu
Sonkar Otomotiv'in Avcılar'da yapımını sürdürdüğü Doubletree by Hilton markasıyla sunacağı otel, bu yıl açılacak. 27 katlı binanın çelikleri Almanya'dan getirilmiş. 227 odalı proje, iş dünyasını hedefliyor. Yatırım tutarı ise arsa bedeli hariç 50 milyon doları buluyor. Doubletree by Hilton Avcılar'da 150 kişilik istihdam hedefleniyor.
►E7 Invest&Naturland
E7 Invest ve Naturland Grubu, Ankara'da yeni bir otel&club projesi için çalışmalara başladı. iki markayla görüşülüyor. Bu yıl açılması planlanan otelin, 100 odalı olması ve yaklaşık 100 kişi istihdam etmesi hedefleniyor.
►Özaltın Grubu
Gloria Otelleri'nin yatırımcısı Özaltın Grubu, Belek'te kongre merkezi yapacak. Avusturyalı danışman bir grupla çalışan şirket projeyi içinde fuar, konser, toplantı alanları olan büyük bir merkez olarak konumlandırmış.
►Sonya Group
Kıbrıslı Sonya Group, memleketi Girne'de bu yıl açılacak bir otel inşa ediyor. Türkiye'den de elemanlar götürülmesi planlanıyor.
Bu hummalı arama-tarama çalışmalarının iki odak noktası var: Kentsel dönüşüm projesi içinde yer alan alanlar ve Atatürk Havalimanı'nı çevreleyen -maksimum 10 kilometre mesafede - yarım ay şeklindeki bölge.
İstanbul'da otel yapmak üzere hevesli ve uluslararası bir zincir markayı getirmek niyetinde olan çok sayıda yatırımcı için 2009, bir iptal ya da planları dondurma yılı olmadı. Yavaş da olsa çalışmalar devam etti. Belki 2010'da bitirilmesi planlanan otellerin açılışı 2011'e kaldı ama hiç biri rafa kaldırılmadı.
Şu sıralar bütün yatırımcılar projelerine dört elle sarılmış durumda, bir yandan tasarım çalışmaları sürerken bir yandan da yabancı markalarla görüşmeler yapılıyor. Hizmet sektöründe bu kadar yatırım yapılınca, çok sayıda elemanın istihdam edileceğini söylemeye gerek kalmıyor.
Turizm sektöründe yatırımcılara danışmanlık yapan Servus International'in üzerinde çalıştığı ondan fazla proje var. Şirketin kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Çiğdem Kubak, artık turizm yatırımcılarının daha profesyonel çalıştığını söylüyor.
Yöneticilerin çoğu alaylı
Turizm eğitimi konusunda yeni ihtiyaçlara cevap verecek nitelikte eleman yetişemediğinden sektördeki yöneticilerin çoğu "alaylı" denilen yani işi işte öğrenen kişiler.
"Piyasada zorunluluktan dolayı yükselmiş isimler çok. Divan Grubu gibi şirketler, yöneticilerinin eksiklerini gidermek için yatırım yapıyor ama herkes aynı bütçeyi ayırmıyor" diyen Kubak, üniversitelere turizm sektörüne özel MBA programları tasarlamaları konusunda öneride bulunuyor. Çalışanların eğitimlerine büyük yatırımlar yapan gruplara örnek olarak Sürmeli ve Martı şirketlerini gösteriyor Kubak. Her iki grup da bir buçuk yılda 100 bin dolarlık eğitim yatırımları yapmış.
Ücretler düşük
Kriz, turizmde en çok ücret zamlarını etkiledi. Çoğu şirket zam yapmamayı tercih etti. Yapanlar genellikle uluslararası zincirler oldu ve oranlar yüzde beş ila sekiz arasında değişiklik gösterdi.
Turizmdeki ücretlere bakıldığında diğer sektörlerden daha düşük olduğu görülüyor. Kubak, yönetici ücretlerinin örneğin çimento sektöründen daha düşük olduğunu belirtiyor.
Yerel bir gruba ait dört yıldızlı ve üstü statüdeki bir otelin genel müdürü aylık dokuz ila 15 bin TL arasında ücret alıyor. Bu rakam şayet otel İstanbul'daysa geçerli, Antalya'daki otellerde ücretlerin daha az olduğu belirtiliyor. Özellikle resort otellerde genel müdürlerin sigorta primlerinin asgari ücret üzerinden gösterildiğini de unutmamak lazım. Dört ve beş yıldızlı yerel otellerdeki departman müdürlerinin ise aylık ücretleri üç ila sekiz bin TL arasında değişiyor. Rakamlar, yabancı otel zincirlerinde daha yüksek. Yabancı bir zincirin dört ve beş yıldızlı otelinde genel müdürlük yapan bir yönetici, aylık 10 ila 15 bin dolar arasında kazanıyor. Ayrıca bu yöneticilere geniş katkı paketleri de sunuluyor.
Genel müdürler dışında en çok kazanan pozisyonlar satış, yiyecek - içecek, aşçı başı ve finans direktörleri olarak sıralanıyor.
Çiğdem Kubak, zincir otellerde ihtiyaç duyulan ve tüm genel müdürlerin üstünde yer alan genel koordinatör bulmakta zorlandıklarını vurguluyor. Bu pozisyondaki yöneticiler yerel zincirlerde aylık 15 ila 20 bin dolar ücret alıyorlar. Buna transfer ücreti, primler ve diğer ek faydalardan oluşan paket dahil değil.
İstihdam Yaratacak Oteller
►Rota Grubu
Atatürk Havaalanı yakınlarında otel yatırımı yapan gruplardan biri Rota. Güneşli'de arazi satın alan grup burada önce hastane yapmayı planladıysa da daha sonra bunu otel projesine dönüştürdü. Otel bu yıl hizmete girecek.
►Türk Havayolları&Do. Co.
Ortaköy'de eski bir ilkokul binasını 50 yıllığına kiralayan ortaklar, geliri İl Özel İdaresi'ne bağışlanacak 100 odalık bir otel yapıyor. Şu anda mimari çizim ve izinleri için çalışmaları devam eden projede bir de sürpriz yaşanmış. Kazılarda ilkokul binasına bitişik başka bir biranın temellerine rastlanmış. Hemen izinler alınıp arşivler tarandıktan sonra, temeli bulunan yapının orijinal hali de inşaat planına alınmış. 70 milyon euro'luk yatırımın 2011'de tamamlanması ve 200 kişiye istihdam yaratması planlanıyor.
►Unit Turizm
Les Ottomans markasını Fransa'da bir şatoda yaşatmayı hedefleyen grup, şatonun yanı sıra 12 odalık ayrı bir bina daha yapıyor. Şato'da hizmet vermek üzere Türkiye'den aşçı, birim müdürü gibi pozisyonlar için 10 kişilik bir ekip götürülecek.
Les Ottomans Fransa'daki yatırımının bir benzerini de İtalya ve Çeşme'de yapmak üzere çalışmalara başlamış.
►Reisler Deri
Reisler Deri'nin Kalamış'taki bir tarihi binada yapımı dört yıldır süren otel projesinde son kata gelinmiş durumda. Ortalama 100 milyon euro'luk yatırım yapacak grup, yabancı bir zincirle marka anlaşması yapmak üzere görüşüyor. 2011'in mayıs ayında açılması planlanan otel için en yakın aday ise Ramada. Otelde normal sezonda 200, yaz döneminde ise 500 kişinin istihdam edilmesi planlanıyor.
►Kadak Turizm
Kadak ailesi Yenibosna'da havaalanı oteli konseptinde bir yatırım planlıyor. Bugget otel konseptinde tasarlanan binada 200 oda yapılacak. Yabancı bir zincirle görüşmeler yapan üç yıldızlı otelin yatırım tutarı ise 15 milyon dolar. Yaklaşık 50 kişilik istihdam düşünülüyor.
►Başyazıcıoğulları
Kayseri Hilton'un sahipleri olan Başyazıcıoğulları, Hilton'un devamı niteliğinde bir otel projesine başladı. Henüz yabancı zincirlerle marka görüşmeleri süren projenin hedef kitlesi iş dünyası. Dört yıldızlı segmentte konumlandırılan 180-200 odalı otelde 150 kişinin çalışması planlanıyor.
►Sonkar Grubu
Sonkar Otomotiv'in Avcılar'da yapımını sürdürdüğü Doubletree by Hilton markasıyla sunacağı otel, bu yıl açılacak. 27 katlı binanın çelikleri Almanya'dan getirilmiş. 227 odalı proje, iş dünyasını hedefliyor. Yatırım tutarı ise arsa bedeli hariç 50 milyon doları buluyor. Doubletree by Hilton Avcılar'da 150 kişilik istihdam hedefleniyor.
►E7 Invest&Naturland
E7 Invest ve Naturland Grubu, Ankara'da yeni bir otel&club projesi için çalışmalara başladı. iki markayla görüşülüyor. Bu yıl açılması planlanan otelin, 100 odalı olması ve yaklaşık 100 kişi istihdam etmesi hedefleniyor.
►Özaltın Grubu
Gloria Otelleri'nin yatırımcısı Özaltın Grubu, Belek'te kongre merkezi yapacak. Avusturyalı danışman bir grupla çalışan şirket projeyi içinde fuar, konser, toplantı alanları olan büyük bir merkez olarak konumlandırmış.
►Sonya Group
Kıbrıslı Sonya Group, memleketi Girne'de bu yıl açılacak bir otel inşa ediyor. Türkiye'den de elemanlar götürülmesi planlanıyor.
